ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ινστιτούτου Δημοσιονομικών Μελετών “ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΑΓΓΕΛΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΦΠΑ”

 

 

 

 

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

 

Το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών με αφορμή τις χθεσινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, στα τρόφιμα και στην ενέργεια και τις μειώσεις στην εισφορά αλληλεγγύης επισημαίνει τα εξής:

-       στην ουσία με τις εξαγγελθείσες μειώσεις γίνεται άρση κάποιων από τις μεγάλες αυξήσεις φόρων που επέβαλε η κυβέρνηση Τσίπρα την περίοδο 2015-2016.

-       οι εξαγγελθείσες μειώσεις θα έχουν μικρή θετική επίπτωση στη συνολική φορολογική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων. Υπενθυμίζουμε ότι η συνολική φορολογική επιβάρυνση ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε την περίοδο 2015-2018 κατά 12,71% (από 35,74% του ΑΕΠ το 2014 σε 40,26% του ΑΕΠ το 2018)[1]. Με τις εξαγγελθείσες μειώσεις υπολογίζουμε ότι η φορολογική επιβάρυνση για το έτος 2019 θα κυμανθεί περίπου στο 39,6%, ποσοστό υψηλότερο από το 39,4% του έτους 2017.

[1]Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του ΟΟΣΑ (ΤaxPolicyReform2018) την τετραετία 2015-2018 η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των χωρών του οργανισμού στην αύξηση φόρων και εισφορών ως ποσοστό του ΑΕΠ.Πηγή: https://stats.oecd.org/index.aspx?DataSetCode=TABLE_II1

-       η υψηλή φορολογική επιβάρυνση σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανταποδοτικότητα της φορολογίας προς τους πολίτες έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ανταγωνιστικότητα της χώρας όσο και στη φορολογική συμμόρφωση των πολιτών.

-    με δραστική μείωση της φορολογίας θα μπορούσε να επιτευχθεί υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, αύξηση των εσόδων του κράτους, μείωση της φοροδιαφυγής και αδικημάτων, όπως λ.χ. αυτό της λαθρεμπορίας και αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά.[2]

-      οι μειώσεις εξαγγέλθηκαν, δυόμισι εβδομάδες πριν από τις προσεχείς εκλογές (Ευρωεκλογές, Περιφερειακές και Δημοτικές εκλογές) και το 2019 θα είναι επίσης έτος βουλευτικών εκλογών. Θα μπορούσε να θεωρήθει, ότι εντάσσονται δηλαδή σε μια λογική προεκλογικών παροχών και δεν αποτελούν μια μακροπρόθεσμη και συνεκτική φορολογική πολιτική για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Για την καλύτερη κατανόηση των εξαγγελιών της κυβέρνησης παραθέτουμε τις κυριότερες αλλαγές στη φορολογία (ανά κατηγορία φόρου) την περίοδο 2015 έως σήμερα. Οι αλλαγές αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιβάρυνση της ελληνικής οικονομίας με τη θέσπιση πρόσθετων αρνητικών κινήτρων στην οικονομική δραστηριότητα. Η θέση της χώρας σε όλους ανεξαιρέτως τους δείκτες ανταγωνιστικότητας που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια επιδεινώνεται διαρκώς εξαιτίας κυρίως της υπερφορολόγησης και της πολυπλοκότητας του ελληνικού φορολογικού συστήματος.

1.     Αλλαγές στη Νομοθεσία ΦΠΑ[3]

Ένα μεγάλο μέρος των αγαθών και υπηρεσιών μεταφέρθηκαν από το μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%) στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (23%) με το Ν. 4334/2015, με έναρξη ισχύος από 20.07.2015. Ο υπερμειωμένος συντελεστής ΦΠΑ μειώθηκε από 6,5% σε 6%, ενώ η διαμονή σε ξενοδοχεία μεταφέρθηκε από τον υπερμειωμένο συντελεστή στο μειωμένο συντελεστή (13%). Επίσης, όλες οι υπηρεσίες εστίασης μεταφέρθηκαν στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ.

[2]Π.χ. Μετά την επιβολή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα υγρά αναπλήρωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα πολλαπλασιάσθηκαν σύμφωνα με τις καταγγελίες του συνδέσμου των εταιρειών του κλάδου και τα επίσημα στοιχεία τα φαινόμενα λαθρεμπορίας υγρών αναπλήρωσης, τα οποία οδηογύν ευθέως σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού εναντίον όσων εταιρειών λειτουργούν νόμιμα.

[1]Σε ό,τι αφορά τους φόρους κατανάλωσης, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση του ΟΟΣΑ  «OECD Consumption Trends», ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ ανέρχεται σε 24% στη χώρα μας, αρκετά υψηλότερος από το μη σταθμισμένο μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (19,2%). Είναι αξιοσημείωτο ότι από τις 34 χώρες που περιλαμβάνονται στην έκδοση του ΟΟΣΑ, μόνο 4 χώρες έχουν υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ (Ουγγαρία, Δανία, Νορβηγία, Σουηδία) ενώ η Φινλανδία και η Ισλανδία εφαρμόζουν επίσης συντελεστή 24%.

 

Πηγή: http://www.oecd.org/tax/tax-policy/tax-database.htm#VATTables

 

Με το Ν. 4336/2015, προσπάθησαν να «διορθωθούν» ορισμένες αδικίες σε βάρος κατώτερων εισοδηματικά στρωμάτων, επαναφέροντας στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%) τα κρέατα και τα παρασκευάσματα κρεάτων.

Από 1/10/2015 η μείωση κατά 30% των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου καταργήθηκε (η μείωση εφαρμόζεται σταδιακά σε τρεις διαφορετικές ομάδες νησιών).

Από 1/6/2016 (Ν. 4389/2016) ο συντελεστής ΦΠΑ αυξήθηκε από 23% σε 24%.

Από 1/1/2019, τα εισιτήρια συναυλιών υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή.

2.     Ασφάλιστρα

Με το Ν. 4334/2015, ο φόρος ασφαλίστρων μεταβλήθηκε από 

α. 20%, επί των ασφαλίστρων κλάδου πυρός β. 4%, επί των ασφαλίστρων κλάδου ζωής γ. 10%, επί των ασφαλίστρων των λοιπών κλάδων σε α. 20% επί των ασφαλίστρων κλάδου πυρός, β. 4% επί των ασφαλίστρων κλάδου ζωής, γ. 15% επί των ασφαλίστρων των λοιπών κλάδων.»

3.            Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης

Σε ό,τι αφορά το φόρο πολυτελούς διαβίωσης, τροποποιήθηκε ο Νόμος 4111/2013 και στις ακόλουθες περιπτώσεις ο συντελεστής αυξήθηκε από 10% σε 13%, για εισοδήματα που δηλώνονται από 1/1/2015:

ii) Για επιβατικά αυτοκίνητα από δυόμιση χιλιάδες (2.500) κυβικά εκατοστά και άνω, ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή δέκα τοις εκατό (13%).

Από την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης εξαιρούνται τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με παλαιότητα άνω των δέκα (10) ετών από το έτος πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα ή σε χώρα της Ε.Ε./ΕΟΧ, καθώς και τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης αναπήρων, τα οποία απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας.

iii) Για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα, ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή δέκα τοις εκατό (13%).

iv) Για δεξαμενές κολύμβησης, εσωτερικές και εξωτερικές, ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή δέκα τοις εκατό (13%).

Επίσης, επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των πέντε (5) μέτρων ως εξής:

v) Για τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των πέντε (5) μέτρων, ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους επί συντελεστή δεκατρία τοις εκατό (13%). Δεν λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη για την αμοιβή του πληρώματος.

4.            Φόρος Διαμονής

Από 1/1/2018 επιβλήθηκε στα ξενοδοχειακά καταλύματα και στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια διαμερίσματα φόρος διαμονής, ο οποίος μετά από διαδοχικές τροποποιήσεις (Ν. 4389/2016, Ν. 4472/2017 και Ν.4514/2018) υπολογίζεται ως εξής: Ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, α. Σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα 1-2 αστέρων 0,50 € 3 αστέρων 1,50 € 4 αστέρων 3,00 € 5 αστέρων 4,00 € και β. σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια διαμερίσματα 0,50 €.

5.            Τέλος στη συνδρομητική τηλεόραση

Από 1/6/2016 (Ν. 4389/2016) επιβάλλεται αναλογικό τέλος υπέρ του Δημοσίου, με την ονομασία «τέλος στη συνδρομητική τηλεόραση», το οποίο βαρύνει τους συνδρομητές των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών συνδρομητικής τηλεόρασης. Το τέλος αυτό επιβάλλεται επί κάθε μηνιαίου λογαριασμού κάθε σύνδεσης σε συνδρομητική τηλεόραση και υπολογίζεται ως 10% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του πάγιου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, προ ΦΠΑ.

6.            Τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας

Από 1/1/2017 (Ν. 4389/2016) επιβάλλεται αναλογικό τέλος υπέρ του Δημοσίου, με την ονομασία «τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας», το οποίο βαρύνει τους συνδρομητές των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών σταθερής τηλεφωνίας. Το τέλος αυτό επιβάλλεται επί κάθε μηνιαίου λογαριασμού κάθε σύνδεσης σταθερής τηλεφωνίας με πρόσβαση σε υπηρεσίες φωνής ή/και ευρυζωνικής πρόσβασης (Internet) και υπολογίζεται ως 5% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του πάγιου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, προ ΦΠΑ.

7.            Τυχερά παίγνια

Από 1/6/2016, για όλα τα τυχερά παίγνια η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στα έσοδα αυξάνεται από 30% σε 35% επί του μικτού κέρδους που αφορά τα ποσά τα οποία προέρχονται από την εκμετάλλευση της δραστηριότητας του κατόχου της άδειας.

 

8.            Παροχές σε είδος

Με δύο διαφορετικούς νόμους μέσα σε ένα έτος (Ν. 4389/2016 και Ν. 4446/2016) άλλαξε και ο τρόπος φορολόγησης των παροχών σε είδος, με αναδρομική έναρξη ισχύος από 1/1/2016. Με τον πρώτο νόμο, η παροχή αυτοκινήτου σε εργαζόμενο εξακολουθεί να συνυπολογίζεται στο φορολογητέο εισόδημα στην αγοραία αξία της, η οποία ωστόσο αυξήθηκε από 30% στο 80% του κόστους του οχήματος που εγγράφεται ως δαπάνη στα βιβλία του εργοδότη με τη μορφή απόσβεσης. Με το δεύτερο νόμο, ηαξία της παραχώρησης ενός οχήματος υπολογίζεται ως ποσοστό της Λιανικής Τιμής Προ Φόρων (ΛΤΠΦ) του οχήματος και προστίθεται στο ετήσιο εισόδημα ως εξής:

α) για ΛΤΠΦ από 0 έως 12.000 €, 4% της ΛΤΠΦ ως επιπλέον ετήσιο εισόδημα, β) για ΛΤΠΦ από 12.001 έως 17.000 €, 7% της ΛΤΠΦ, γ) για ΛΤΠΦ από 17.001 έως 20.000 €, 14% της ΛΤΠΦ, δ) για ΛΤΠΦ από 20.001 έως 25.000 €, 18% της ΛΤΠΦ, ε) για ΛΤΠΦ πλέον των 25.001 €, 22% της ΛΤΠΦ. 

Η αξία της παραχώρησης του οχήματος μειώνεται βάσει παλαιότητας ως εξής:
i) 0-2 έτη καμία μείωση, ii) 3-5 έτη μείωση 10%, iii) 6-9 έτη μείωση 25%, iv) Από 10 έτη και μετά μείωση 50%.

 Εξαιρούνται των ανωτέρω διατάξεων τα οχήματα που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και έχουν ΛΤΠΦ έως 12.000 €.

 

9.            Τροποποίηση Τελωνειακού Κώδικα – Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης

Με το Ν. 4389/2016 τροποποιήθηκε ο εθνικός τελωνειακός κώδικας με την προσθήκη επιπλέον ειδικών φόρων κατανάλωσης από 1/1/2017.Πιο συγκεκριμένα, 

Επιβάλλεται φόρος κατανάλωσης στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες, προερχόμενα από άλλα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα, ως ακολούθως:

α) Στα υγρά αναπλήρωσης, τα οποία περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, δέκα λεπτά (0,10) ανά mlπροϊόντος, β) Στον καβουρδισμένο καφέ, τρία (3) € ανά κιλό καθαρού βάρους, γ) Στο μη καβουρδισμένο καφέ, δύο (2) € ανά κιλό καθαρού βάρους, δ) Στο στιγμιαίο καφέ, τέσσερα (4) € ανά κιλό καθαρού βάρους, ε) Στα παρασκευάσματα με βάση τα εκχυλίσματα αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ, τέσσερα (4) € ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν.

Ο Ν. 4389/2016 τροποποιεί από 1/1/2016 (και ως συνέπεια διευρύνει) τη βάση υπολογισμού του τέλους ταξινόμησης των επιβατικών αυτοκινήτων, η οποία πλέον υπολογίζεται με βάση τη λιανική τιμή πώλησης προ φόρων για τη διαμόρφωση της φορολογητέας αξίας για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης. Επιπρόσθετα οι φορολογικοί συντελεστές προσαρμόζονται / τροποποιούνται ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα CO2 και τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro).

 

 

 

Από 1/10/2016, για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία,ο συντελεστής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) ορίζεται σε 200 € ανά χιλιόλιτρο, από 66 € ανά χιλιόλιτρο.

 

Ο ΕΦΚ στα τσιγάρα και λοιπά προϊόντα καπνούαυξήθηκε από 1/1/2017 (Ν. 4389/2015). Ο πάγιος φόρος κατανάλωσης που επιβαρύνει το λεπτοκομμένο καπνό αυξήθηκε από τα 156,70 € στα 170 € ανά κιλό. Ο αναλογικός φόρος (ad valorem) αυξήθηκε από 20% στο 26% της λιανικής τιμής πώλησης.

 

Με το Ν. 4389/2016 τροποποιήθηκαν επίσης οι ΕΦΚ στα ενεργειακά προϊόντα. Συνοπτικά, επήλθαν από 1/1/2017 αυξήσεις στους συντελεστές ΕΦΚ ως εξής: 

 

·Βενζίνη χωρίς μόλυβδοαπό 670 σε 700 € ανά 1000 λίτρα, 

·Πετρέλαιο εσωτερικής καύσης(DIESEL) από 330 σε 410 € ανά 1000 λίτρα,

·Φωτιστικό πετρέλαιοαπό 330 σε 410 € ανά 1000 λίτρα, 

·Υγραέριο κίνησης της περίπτωσης, από 330 σε 430 € ανά 1000 χιλιόγραμμα. 

·Βιοντίζελ από μεθυλεστέρες λιπαρών οξέωντης περίπτωσης από 330 σε 410 € ανά 1000 λίτρα.

 

Για το πετρέλαιοεσωτερικής καύσης (DIESEL) και το φωτιστικό πετρέλαιο (κηροζίνη)τα οποία χρησιμοποιούνται ως καύσιμα θέρμανσης για τη χρονική περίοδο από 15/10 – 30/4 αυξάνονται από 230 σε 280 € ανά 1000 λίτρα (με έναρξη ισχύος από 15/10/2016).

 

Επίσης, από 1/6/2016, χορηγείται απαλλαγή στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

 

Από 1/1/2017, γίνεται διαχωρισμός στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται ως καύσιμο θέρμανσης οικιακής χρήσης και χρήσης από τους λοιπούς καταναλωτές.

 

Όσον αφορά την οικιακή χρήση ο συντελεστής ΕΦΚ μειώνεταιαπό 1,5 σε 0,30€/Gigajoule, ενώ για την χρήση από τους λοιπούς καταναλωτές παραμένει σε 1,50 €/Gigajoule. 

Για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για άλλες χρήσεις (π.χ. βιομηχανική, κλπ) αναπροσαρμόζεται ο συντελεστής ΕΦΚ και πλέον επιβάλλεται κλιμακωτά, αναλόγως της κατανάλωσης.

 

Με το Ν. 4346/2015 επιβλήθηκε ΕΦΚ στο κρασί,20 € ανά εκατόλιτρο τελικού προϊόντος, ο οποίος όμως καταργήθηκε από 1/1/2019 σε συνέχεια των στρεβλώσεων που είχε προκαλέσει η εισαγωγή του.

 

         10.          Αλλαγές στη Φορολογία Εισοδήματος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων[4] 

Με το Ν. 4334/15, και για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και μετά, τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα καθώς και οι νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία καθώς και τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 45 (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) που τηρούν απλογραφικά φορολογούνται με συντελεστή 29% από 26%.

Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι προσωπικές εταιρίες, οι συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, οι κοινωνίες αστικού δικαίου και κοινοπραξίες επίσης ανέρχεται σε 29%.

Επιπρόσθετα, με βάση τη δήλωση που υποβάλλει το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα και τους λοιπούς τίτλους βεβαίωσης που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας αυξήθηκε η προκαταβολή φόρου από 80% σε 100%.

Το ποσοστό 100% της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος της παραγράφου 1 του άρθρου 71 εφαρμόζεται για τα κέρδη που προκύπτουν σε φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά[5].

[4]Στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων, η Ελλάδα είχε το 2018 τον όγδοο υψηλότερο συντελεστή (29%), σημαντικά υψηλότερο από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο οποίος το έτος 2018 διαμορφώθηκε στο 23,69%. Οι συνέπειες της υπερφορολόγησης στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και στις άμεσες ξένες επενδύσεις γίνονται ακόμα πιο αισθητές, εάν συνυπολογιστεί η χαμηλή φορολογία των νομικών προσώπων στις γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία που εφαρμόζει συντελεστή 10%, η Βόρεια Μακεδονία που εφαρμόζει συντελεστή 10% και η Κύπρος που εφαρμόζει συντελεστή 12,5%.

[5]  Ειδικά, για τα κέρδη που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 71 στο φορολογικό έτος που αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2014 έως και την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, το ποσοστό της προκαταβολής φόρου ορίζεται σε πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) και για τα κέρδη που προκύπτουν στο φορολογικό έτος που αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως και την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους το ποσοστό αυτό ορίζεται σε εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%).

 

Με το Ν. 4472/2017, και για τις ανωτέρω περιπτώσεις, ο συντελεστής 29% μειώνεται στο 26%  (με εξαίρεση τα πιστωτικά ιδρύματα για τα οποία παραμένει 29%) από το φορολογικό έτος 2020 και μετά, υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα.[6]

 [6]Ο φορολογικός συντελεστής των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες, προβλέπεται να μειωθεί από 29% που ισχύει σήμερα, σε 25% για τα εισοδήματα που αποκτώνται το φορολογικό έτος 2022 και επόμενα. Ο συντελεστής μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα ανά έτος, αρχής γενομένης από τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2019, για τα οποία ο φορολογικός συντελεστής ορίζεται σε 28%.

 

11.          Αλλαγές στη Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων[7]

Με το Ν. 4336/15, αυξήθηκε η προκαταβολή φόρου για το εισόδημα που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα σε 100%.

Με το Ν. 4387/2016τροποποιήθηκε η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, με αναδρομική ισχύ για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1/1/2016.

Ο φόρος εισοδήματος επιβάλλεται πλέον στο σωρευτικό εισόδημα από μισθούς/συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα, με την έκπτωση φόρου να χορηγείται μόνο στο εισόδημα που αντιστοιχεί σε μισθούς/συντάξεις. 

Συγκεκριμένα, ο αριθμός των συντελεστών αυξήθηκε από 3 σε 4, με τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή να επανέρχεται στο υψηλότερο επίπεδο του 45% και να επιβάλλεται πλέον σε ακόμα χαμηλότερο «κατώφλι», δηλαδή σε εισόδημα μεγαλύτερο των 40.000€.

[7]Σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της υπερφορολόγησης των φυσικών προσώπων παραπέμπουμε στην πρόσφατη αποτίμηση από το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών των στοιχείων της ΑΑΔΕ για τα φορολογικά έτη 2016 και 2017. https://www.indime.gr/arthrografia/forologia/anakoinosi-institoytoy-dimosionomikon-meleton-synoptiki-apotimisi-ton

 

Η έκπτωση φόρου μειώθηκε σε 1900€ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, φτάνοντας τα 2.100€ για φορολογούμενους με τρία εξαρτώμενα τέκνα και πάνω. Για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις το οποίο υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά δέκα (10) ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις.

Με τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2016 παύει η αυτοτελής φορολόγηση των αγροτών (13%) και πλέον τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα των μισθωτών. Η μείωση φόρου που ισχύει για τους μισθωτούς, ισχύει και για τους αγρότες. Στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα από μισθούς και συντάξεις μαζί με εισόδημα ατομικής αγροτικής επιχείρησης, η μείωση φόρου υπολογίζεται μία φορά για το σύνολο των εισοδημάτων.
Στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή και από ατομική αγροτική επιχείρηση μαζί με εισόδημα από λοιπές κατηγορίες, η μείωση του φόρου θα είναι αυτή που αναλογεί μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται αποκλειστικά από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή και από ατομική αγροτική επιχείρηση.

Ειδικά, για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνονται εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα Iτης Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, μόνο η βασική ενίσχυση καθώς και, κατά το ποσό που υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις. Οι αγροτικές αποζημιώσεις στο σύνολό τους δεν περιλαμβάνονται στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης και παρακράτησης των μερισμάτων από 10% σε 15%. Με τη διάταξη αυτή στη φορολόγηση τόκων και μερισμάτων, εισοδήματα της ίδιας κατηγορίας (από κεφάλαιο), επιβάλλεται ο ίδιος συντελεστής.

Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία φορολογείται πλέον με την νέα κλίμακα με συντελεστές 15% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, 35% για εισοδήματα από 12.001 ευρώ έως και 35.000 ευρώ και με συντελεστή 45% για υπερβάλλοντα εισοδήματα. 

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, η οποία είχε ήδη τροποποιηθεί μία φορά με νόμο το 2015 (Ν. 4336/2015), ενσωματώνεται πλέον στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και υπολογίζεται πλέον με οριακούς συντελεστές, έτσι ώστε ο συντελεστής του επόμενου κλιμακίου να εφαρμόζεται μόνον στο υπερβάλλον ποσό του εισοδήματος.

 

 

Με το Ν. 4472/2017 ψηφίστηκαν εκ νέου αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, οι οποίες αναμένεται να έχουν ισχύ από το φορολογικό έτος 2020 και μετά,υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα. 

Σύμφωνα με τις αλλαγές αυτές, ο πρώτος συντελεστής στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων αναμένεται να μειωθεί από 22% σε 20%. Ταυτόχρονα, προβλέπεται μείωση της έκπτωσης φόρου η οποία πλέον θα ανέρχεται στα 1.250 € για φορολογούμενο χωρίς τέκνα, 1.300 € για φορολογούμενο με ένα τέκνο, 1.350 € για φορολογούμενο με δύο τέκνα και 1.450 € για φορολογούμενο με τρία τέκνα. Αυτό σημαίνει ότι το αφορολόγητο περίπου αναμένεται να μειωθεί περίπου στα € 6.500.

Επιπρόσθετα, η εισφορά αλληλεγγύης θα επιβάλλεται σε εισόδημα μεγαλύτερο των € 30.000 ως εξής:

 

12.          Βραχυχρόνιες Μισθώσεις

Με το Ν. 4472/2017 και από 1/1/2017, φορολογείται το εισόδημα που αποκτάται, από φυσικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία. Σε περίπτωση που παρέχονται οποιεσδήποτε άλλες υπηρεσίες, το εισόδημα αυτό αποτελεί εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντίστοιχα, το εισόδημα που αποκτάται από νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού, θεωρείται εισόδημα από ακίνητη περιουσία.